Ενημερώσεις ανά θέμα
Εγγραφή στο Newsletter
ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ AΡΧΕΙΟΥ
Οικονομική επικαιρότητα Τυνησίας- Οκτώβριος 2024.
Κατηγορίες κειμένου: | |
---|---|
Χώρα αναφοράς: | ΤΥΝΗΣΙΑ |
Ημερομηνία: | 22/10/2024 |
Έκδοση: | Γραφείο Ο.Ε.Υ. Τύνιδας |
Κείμενο: | Α) Προσχέδιο προϋπολογισμού για το 2025. Μετά την πρόσφατη αναμενόμενη και άνετη επανεκλογή του Προέδρου Kais Saied και την πολιτική σταθερότητα που διαφαίνεται για την επόμενη πενταετία, πλέον ομόφωνα έχει τεθεί στο τραπέζι η πρόκληση της οικονομικής ανάπτυξης της χώρας. Την Πέμπτη 10 Οκτωβρίου 2024, το Υπουργικό Συμβούλιο, υπό την προεδρία του ΠΘ Kamel Madouri στο μέγαρο Kasbah, εξέτασε και ενέκρινε διάφορα σχέδια νόμων, διαταγμάτων και μεταρρυθμίσεων με στόχο την ενίσχυση της τυνησιακής οικονομίας και τη στήριξη της κοινωνικής και περιφερειακής ανάπτυξης. Ένα από τα κεντρικά σημεία της συνεδρίασης αυτής ήταν η εξέταση του προσχεδίου προϋπολογισμού του 2025 το οποίο επικεντρώνεται στη στήριξη της οικονομίας και τη φορολογική δικαιοσύνη. Συγκεκριμένα το προσχέδιο περιλαμβάνει μέτρα για την ενίσχυση της αγοραστικής δύναμης των πολιτών, την ενθάρρυνση των δημόσιων και ιδιωτικών επενδύσεων και τη συνέχιση της στήριξης του κοινωνικού κράτους. Στα ανωτέρω πρέπει να προστεθούν και στοχευμένες πρωτοβουλίες για την προώθηση της χρηματοπιστωτικής και οικονομικής ένταξης των ομάδων με χαμηλό εισόδημα και των ατόμων με αναπηρία, ιδίως μέσω κινήτρων για τους νέους και τις γυναίκες ώστε να ιδρύσουν τις δικές τους επιχειρήσεις. Άλλα μέτρα περιλαμβάνουν κίνητρα για νεοσύστατες επιχειρήσεις, βελτιωμένη πρόσβαση σε χρηματοδότηση για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ) και ειδική στήριξη για επενδύσεις σε καινοτόμους τομείς όπως η πράσινη οικονομία, η γαλάζια οικονομία και οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Τέλος φαίνεται η πρόθεση των τυνησιακών αρχών να τερματιστεί το λαθρεμπόριο από την Αλγερία προς την Τυνησία μέσω της επιβολής φορολογίας καυσίμων κατά την χερσαία διέλευση μεταξύ των δύο χωρών, ανεξαρτήτως τύπου οχήματος. Αναμένεται να φανεί αν το εν λόγω μέτρο θα υιοθετηθεί από την Βουλή κατά την επικείμενη ψήφιση του προϋπολογισμού. Β) Συναλλαγματικά διαθέσιμα και εμβάσματα . Στις 10 Οκτωβρίου 2024, οι νομισματικοί και χρηματοοικονομικοί δείκτες της Κεντρικής Τράπεζας της Τυνησίας έδειξαν μείωση των συναλλαγματικών αποθεμάτων κατά πέντε ημέρες, από 116 ημέρες εισαγωγών σε 111 ημέρες. Η εξέλιξη αυτή σημειώθηκε καθώς η Τυνησία αποπλήρωσε πρόσφατα ιαπωνικό δάνειο ύψους 50 δισεκατομμυρίων γεν (ή 1,032 δισεκατομμυρίων δηναρίων), το οποίο άσκησε πίεση στα συναλλαγματικά της αποθέματα. Καθώς ανακοινώθηκαν αυτοί οι δείκτες, ο αναπληρωτής γενικός διευθυντής του Γραφείου Εμπορίου της Τυνησίας, Sami Bouaziz, επιβεβαίωσε ότι θα αρχίσουν να καταφθάνουν φορτία προϊόντων όπως καφές, ζάχαρη, ρύζι και τσάι, αρχής γενομένης από την Παρασκευή 11 Οκτωβρίου 2024, για να επιλυθούν οι ελλείψεις στην αγορά. Οι δείκτες έδειξαν επίσης ότι τα εμβάσματα από Τυνήσιους στο εξωτερικό το 2024 έφτασαν σχεδόν τα 6 δισεκατομμύρια δηνάρια στο τέλος Σεπτεμβρίου, σημειώνοντας αύξηση 2,6% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2023. Τα έσοδα από τον τουρισμό ανήλθαν σε 5,6 δισεκατομμύρια δηνάρια, τα οποία είναι αυξημένα κατά 366 εκατομμύρια δηνάρια (περίπου 7%) σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι. Η ανάγκη αποπληρωμής των εξωτερικών χρεών είναι πιθανό να συνεχίσει να εξαντλεί τα συναλλαγματικά αποθέματα της Τυνησίας και να επηρεάσει την ικανότητά της να εισάγει βασικά προϊόντα, γεγονός που με τη σειρά του θα συνεχίσει να οδηγεί στην απογοήτευση του κοινού από τις ελλείψεις. Ωστόσο, τα έσοδα από τον τουρισμό και τα εμβάσματα από την τυνησιακή διασπορά βοηθούν τη χώρα να διατηρήσει τα αποθέματα ξένου συναλλάγματος πάνω από τρεις μήνες εξαγωγών που είναι το μίνιμουμ. Ενώ τα εμβάσματα κρατούν πολλές τυνησιακές οικογένειες οικονομικά όρθιες, αυτού του είδους η εισροή οικονομικών πόρων σπάνια αρκεί για να υποστηρίξει οποιαδήποτε μακροπρόθεσμη, βιώσιμη επέκταση της οικονομικής ικανότητας. Οι προσπάθειες των τυνησιακών πρεσβειών στο εξωτερικό έχουν επίσης παίξει ρόλο, σε συνεργασία με το Κέντρο Προώθησης Εξαγωγών (CEPEX), στην ενθάρρυνση της τυνησιακής διασποράς να επενδύσει στην πατρίδα της. Η Τυνησία θα πρέπει να συνεχίσει να προσελκύει εξαγωγικές επιχειρήσεις και να επιδιώκει να αποκτήσει έναν τουριστικό τομέα που θα λειτουργεί όλο το χρόνο για να αυξήσει τα συναλλαγματικά της αποθέματα. Γ) Εμπορικό και ενεργειακό έλλειμμα Το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου σε τρέχουσες τιμές μειώθηκε σε σχεδόν 13,5 δισεκατομμύρια δηνάρια στο τέλος Σεπτεμβρίου 2024, έναντι περίπου 14 δισεκατομμυρίων δηναρίων την ίδια ημερομηνία το 2023, σύμφωνα με σημείωμα για το εξωτερικό εμπόριο που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη από το Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής. Το ποσοστό κάλυψης αυξήθηκε κατά 1 μονάδα σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2023, στο 77,5%. Αυτή η βελτίωση του εμπορικού ελλείμματος οφείλεται στην αύξηση των εξαγωγών με ταχύτερο ρυθμό από τις εισαγωγές. Στην πραγματικότητα, οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 2,1% (σε σύγκριση με 7,5% κατά την ίδια περίοδο του 2023), στα 46,4 δισ. δηνάρια, ενώ οι εισαγωγές αυξήθηκαν κατά 0,8% (σε σύγκριση με -3,7% στο τέλος Σεπτεμβρίου 2023), στα 59,9 δισ. δηνάρια. Πρέπει να σημειωθεί ότι το εμπορικό έλλειμμα οφείλεται κυρίως στο έλλειμμα που καταγράφεται με ορισμένες χώρες, όπως η Κίνα (-6,4 δισ. δηνάρια), η Ρωσία (-4,3 δισ. δηνάρια), η Αλγερία (-3 δισ. δηνάρια), η Τουρκία (-1,9 δισ. δηνάρια), η Ελλάδα (-1 δισ. δηνάρια) και η Ουκρανία (-1 δισ. δηνάρια). Από την άλλη πλευρά, το εμπορικό ισοζύγιο αγαθών κατέγραψε πλεόνασμα με άλλες χώρες, κυρίως τη Γαλλία (3,9 δισ. δηνάρια), την Ιταλία (1,5 δισ. δηνάρια), τη Γερμανία (1,6 δισ. δηνάρια), τη Λιβύη (1,5 δισ. δηνάρια) και το Μαρόκο (0,1 δισ. δηνάρια). Το ΕΙΣ επεσήμανε επίσης ότι η αύξηση των εξαγωγών που παρατηρήθηκε κατά τους πρώτους εννέα μήνες του 2024 αφορούσε κυρίως τις εξαγωγές των αγροδιατροφικών βιομηχανιών (οι οποίες αυξήθηκαν κατά 28,9%), της ενέργειας (26,4%) και των μηχανολογικών και ηλεκτρολογικών βιομηχανιών (0,9%). Από την άλλη πλευρά, οι εξαγωγές των ορυχείων, των φωσφορικών αλάτων και παραγώγων μειώθηκαν κατά 24,4% και εκείνες των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, ειδών ένδυσης και δέρματος κατά 6,3%. Όσον αφορά τις εισαγωγές, η άνοδος οφείλεται στην αύξηση των εισαγωγών ενεργειακών προϊόντων (14,5%), κεφαλαιουχικών αγαθών (4,1%) και καταναλωτικών αγαθών (4,5%), έναντι μείωσης των εισαγωγών πρώτων υλών και ημικατεργασμένων προϊόντων (-5,8%). Το έλλειμμα του ισοζυγίου ενέργειας της Τυνησίας αυξήθηκε κατά 28% κατά τους πρώτους οκτώ μήνες του 2024, φθάνοντας τα 7,753 εκατ. δηνάρια, έναντι 6,069 εκατ. δηναρίων κατά την ίδια περίοδο του 2023. Στο δελτίο ενεργειακής κατάστασης για τον Αύγουστο του 2024, το Εθνικό Παρατηρητήριο Ενέργειας αποκάλυψε ότι το ποσοστό των εισαγωγών που καλύπτει τις εξαγωγές δεν ξεπερνούσε το 23% στα τέλη Αυγούστου 2024. Μέχρι το τέλος Αυγούστου 2024, οι ενεργειακές εξαγωγές της Τυνησίας είχαν αυξηθεί κατά 3% σε όρους αξίας, ενώ οι εισαγωγές είχαν αυξηθεί κατά 21% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2023, ιδίως οι εισαγωγές αργού πετρελαίου. Δ) Παραγωγή ελαιόλαδου Σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε πρόσφατα το Εθνικό Γραφείο Ελαιολάδου (ONH), φέτος, την ελαιοκομική χρονιά που ξεκίνησε την 1η Νοεμβρίου 2023 και ολοκληρώθηκε στις 30 Σεπτεμβρίου 2024, η Τυνησία είχε παραγωγή μεταξύ 210.000 και 220.000 τόνων. Αυτή είναι παρόμοια με εκείνη της σεζόν 2022-2023 όπου σημειώθηκε παραγωγή 217.000 τόνων. Το 2023-2024, τα έσοδα από το ελαιόλαδο ανήλθαν σε συνολικό ποσό 5,025 δισεκατ. δηναρίων, σημειώνοντας αύξηση 58%. Το 2023, οι εξαγωγές ελαιόλαδου της Τυνησίας απέδωσαν 3,8 δισεκατομμύρια δηνάρια και το 2022 κατέγραψαν έσοδα 2,5 δισεκατομμυρίων. Φέτος, η Τυνησία εξήγαγε 190.122 τόνους ελαιόλαδου, συμπεριλαμβανομένων 26.483 τόνων συσκευασμένου λαδιού, που αντιπροσωπεύουν αξία 765 εκατομμυρίων δηναρίων. Αυτό αντιστοιχεί σε αύξηση 45% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο της χρονιάς 2022-2023. Η μέση τιμή ενός τόνου εξαγόμενου χύμα ελαιολάδου ανέρχεται στα 26.429 δηνάρια, ενώ του συσκευασμένου λαδιού στα 28.887 δηνάρια στις διεθνείς αγορές. Όλα αυτά τα στοιχεία επιβεβαιώνουν τη συνεχιζόμενη ανάπτυξη του ελαιοκομικού τομέα στην Τυνησία και την αυξημένη σημασία του στις διεθνείς αγορές. Ε) Λειψυδρία Στις 9 Οκτωβρίου 2024, το Εθνικό Παρατηρητήριο Γεωργίας (Onagri) εξέδωσε νέα έκθεση, σύμφωνα με την οποία το ποσοστό πλήρωσης των φραγμάτων της Τυνησίας μειώθηκε στο 21,4% από 23,3% πριν από ένα μήνα. Σύμφωνα με το Onagri αυτό είναι το χαμηλότερο ποσοστό πλήρωσης φραγμάτων που έχει επιτευχθεί στην Τυνησία τα τελευταία τριάντα χρόνια. Η έκθεση έρχεται καθώς πολλές περιοχές της χώρας υποφέρουν από σποραδικές διακοπές νερού με 152 διακοπές να έχουν αναφερθεί κατά τη διάρκεια του Σεπτεμβρίου, σύμφωνα με το Τυνησιακό Παρατηρητήριο Νερού. Ορισμένες περικοπές νερού αποδίδονται επίσης σε κατεστραμμένες υποδομές, συμπεριλαμβανομένων των φρεατίων και των δικτύων διανομής. Οι εμπειρογνώμονες ζήτησαν την κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης και τη λήψη άμεσων διαρθρωτικών μέτρων για την επίλυση της σπατάλης νερού που προκύπτει από την κακή κατάσταση των γερασμένων υποδομών. Εν τω μεταξύ, ορισμένες τοπικές κοινότητες επιδιώκουν πρωτοβουλίες για τη δημιουργία μικρών, αυτόνομων φραγμάτων σε γεωργικές περιοχές, προκειμένου να δημιουργηθούν πιο ανθεκτικές γεωργικές υποδομές. Η Τυνησία είναι πιθανό να συνεχίσει να είναι αποδέκτης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, οι οποίες θα περιλαμβάνουν και αμφίβολη διατήρηση σταθερής παροχής πόσιμου νερού. Χωρίς ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα για την αντιμετώπιση των πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών παραγόντων που συμβάλλουν στην κρίση του νερού, αυτό θα παραμείνει μια βασική πρόκληση. Παρά τη συνεχιζόμενη δημοσιότητα γύρω από τα έργα αφαλάτωσης θαλασσινού νερού, μεγάλο μέρος των οποίων δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί, οι προσπάθειες αυτές είναι απίθανο να επιλύσουν την έλλειψη νερού της χώρας σε εθνικό επίπεδο. Οι καθιστικές διαμαρτυρίες και οι διαδηλώσεις, ιδίως στην ενδοχώρα της Τυνησίας, ενδέχεται να συνεχιστούν και να αυξηθούν καθώς οι πολίτες ζητούν από το κράτος να προστατεύσει το δικαίωμα στο πόσιμο νερό. ΣΤ) Άμεσες Ξένες Επενδύσεις Ο ΠΘ της Τυνησίας, Kamel Medouri, υποδέχθηκε την Τετάρτη, 16 Οκτωβρίου 2024, στο Kasbah Palace, τον Nobuhiko Murakami, πρόεδρο του διοικητικού συμβουλίου της Toyota Tsusho Corporation. Αυτή η συνάντηση, που πραγματοποιήθηκε παρουσία της Υπουργού Βιομηχανίας, Ορυχείων και Ενέργειας Fatma Thabet, και του Υφυπουργού αρμόδιου για την ενεργειακή μετάβαση, Wael Chouchane, διευκόλυνε περαιτέρω την εδραίωση των επενδυτικών προοπτικών της Toyota στην Τυνησία, ιδίως στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Κατά τη διάρκεια των συζητήσεων, ο τυνήσιος ΠΘ επανέλαβε την αποφασιστικότητα της Τυνησίας να προσφέρει ένα ευνοϊκό περιβάλλον για Τυνήσιους και ξένους επενδυτές. Τόνισε ότι ο τομέας των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας είναι μία από τις προτεραιότητες της κυβέρνησης της Τυνησίας για την επίτευξη ενεργειακής ανεξαρτησίας, με σεβασμό στις απαιτήσεις της βιώσιμης ανάπτυξης. Από την πλευρά του, ο Nobuhiko Murakami εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του για την υποστήριξη των αρχών της Τυνησίας, που επέτρεψαν στην Toyota να πραγματοποιήσει τα έργα της στην Τυνησία. Επιβεβαίωσε επίσης την επιθυμία της Toyota Tsusho να ξεκινήσει νέα έργα στον τομέα των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην Τυνησία. Αυτά τα έργα θα ενισχύσουν την ελκυστικότητα της Τυνησίας ως στρατηγικού επενδυτικού προορισμού στην περιοχή. Πιο συγκεκριμένα ο όμιλος Toyota Tsusho σκοπεύει να επενδύσει στην Τυνησία σε νέα έργα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας ισχύος 475 MW. Υπενθυμίζουμε ότι η Aeolus SA, θυγατρική της Toyota Tsusho που ξεκίνησε στην Τυνησία το 2021, εργάζεται για τη δημιουργία δύο έργων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας στις επαρχίες Tozeur και Sidi Bouzid ισχύος 100 MW σε συνεργασία με τη νορβηγική εταιρεία Scatec. Από πλευράς μας σημειώνουμε ότι αυτή η είδηση σε συνδυασμό με τις τελευταίες εξελίξεις στον ενεργειακό τομέα (έγγραφο μας 6.6.2024 /Α.Π.:1930 /28) κατά το β’ εξάμηνο του 2024 δείχνουν ότι στα ενεργειακά τουλάχιστον οι πράξεις συνάδουν με την ρητορική της κυβέρνησης της Τυνησίας που αποτελεί καλοδεχούμενη και θετική εξέλιξη. Προφανώς ρόλο παίζει και το διογκούμενο ενεργειακό έλλειμμα αλλά και, όπως αναφέραμε στο άνωθεν έγγραφο, το γεγονός ότι χωρίς φθηνή ενέργεια, σοβαρή οικονομική ανάπτυξη, τουλάχιστον αυτή που έχει ανάγκη η χώρα, δεν δύναται να υπάρξει. Δεν πρέπει επίσης να αγνοηθεί η γεωπολιτική διάσταση με την Τυνησία να καθίσταται κόμβος για φθηνή ενέργεια για τις ευρωπαϊκές χώρες στην προσπάθεια αντικατάστασης του ρωσικού φυσικού αερίου και πετρελαίου. |