ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ AΡΧΕΙΟΥ

• Οικονομική Πολιτική--Άλλο
• Ενέργεια

A. Αμέσως μετά την ανακοίνωση της εταιρείας «EDP Comercial» (με μερίδιο 47% στην εγχώρια απελευθερωμένη αγορά φυσικού αερίου) ότι τον Οκτώβριο θα προβεί στη μεγαλύτερη αύξηση στην τιμή του φυσικού αερίου της, επιβαρύνοντας, έτσι, 650.000 εγχώριους οικιακούς καταναλωτές, ο Π/Υπουργός Περιβάλλοντος, κ. Duarte Cordeiro, ανακοίνωσε τη δυνατότητα των οικιακών καταναλωτών που προμηθεύονται φ/α στην ελεύθερη αγορά, να επιστρέψουν σε ρυθμιζόμενες τιμές. Ο Υπουργός τόνισε, επίσης, ότι οι τιμές στη ρυθμιζόμενη αγορά είναι χαμηλότερες από το ήμισυ αυτών στην απελευθερωμένη αγορά. Για παράδειγμα, ένα νοικοκυριό με προφίλ μειωμένης κατανάλωσης φ/α, 130 κιλοβατωρών μηνιαίως, θα μπορέσει να αποταμιεύσει, εάν μεταβεί στο ρυθμιζόμενο καθεστώς, περισσότερα από 300 ευρώ ετησίως, ποσό που αντιστοιχεί σε αυτό με το οποίο θα επιβαρύνετο, εάν παρέμενε στον ανωτέρω ιδιώτη πάροχο. Σημειώνεται ότι και ο έτερος μεγάλος προμηθευτής, με μερίδιο αγοράς 25%, η εταιρία πετρελαίου «GALP», ανακοίνωσε νέα αύξηση των τιμών της στο φ/α, μετά από αυτήν του παρελθόντος Ιουλίου.

Οι οικιακοί καταναλωτές φυσικού αερίου στην Πορτογαλία ανέρχονται σε 1,4 εκατομμύρια, από τους οποίους 200.000 περίπου εξακολουθούν να έχουν ρυθμιζόμενα τιμολόγια, ενώ 1,2 εκατομμύρια βρίσκονται στην απελευθερωμένη αγορά, σύμφωνα με στοιχεία της ρυθμιστικής αρχής ενέργειας (Μαρτίου). Για τους καταναλωτές της ρυθμιζόμενης αγοράς θα υπάρξει αύξηση της τιμής του φ/α, τον Οκτώβριο, της τάξης του 3,9%, μετά από αύξηση 3,3%, που έλαβε χώρα τον Απρίλιο. Αναφέρεται, με την ευκαιρία, ότι το υγραέριο (LPG) εξακολουθεί να καλύπτει περισσότερα νοικοκυριά από ό,τι το φυσικό αέριο.

 Όσον αφορά στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, τα νοικοκυριά έχουν, ήδη, τη δυνατότητα να επιλέξουν τη ρυθμιζόμενη αγορά. Το πλεονέκτημά της είναι ότι οι οικιακοί καταναλωτές που θα την επιλέξουν εξαιρούνται από την πληρωμή αντισταθμιστικού ποσού στο πλαίσιο του ιβηρικού μηχανισμού. Ο μηχανισμός αυτός, που ετέθη σε ισχύ στις 15 Ιουνίου από την Πορτογαλία και την Ισπανία, προέβλεπε την αποσύνδεση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας από τη διαρκώς αυξανόμενη διεθνή τιμή του φ/α. Όμως, ως μερική αντιστάθμιση για τη μειωμένη τιμή  ηλεκτρικής ενέργειας - βασιζόμενη σε χαμηλότερη, διοικητικά καθοριζόμενη, τιμή φ/α - στην οποία πουλούσαν οι μονάδες παραγωγής ηλεκτρισμού με βάση το φ/α, οι προμηθευτές ηλεκτρικής ενέργειας δύνανται (ήδη, από τον περασμένο Ιούλιο) να επιβαρύνουν μερικώς τους καταναλωτές που συνήψαν ή ανανέωσαν τη σύμβασή τους μετά τις 26 Απριλίου ή αυτούς των οποίων η σύμβαση προβλέπει τιμές συνδεόμενες με την ιβηρική αγορά, όπως μεγάλο μέρος των βιομηχανικών μονάδων της χώρας.   

Σημειώνεται ότι οι οικιακοί καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας στην Πορτογαλία είναι περί τα 6,3 εκατομμύρια, εκ των οποίων περισσότεροι από 900 χιλιάδες έχουν ρυθμιζόμενα τιμολόγια και σχεδόν 5,4 εκατομμύρια βρίσκονται στην απελευθερωμένη αγορά. Και στην ηλεκτρική ενέργεια ενδέχεται να υπάρξει ενδιάμεση αύξηση των ρυθμιζόμενων τιμολογίων τον Οκτώβριο, κάτι για το οποίο θα αποφανθεί η ρυθμιστική αρχή ενέργειας περί τα μέσα Σεπτεμβρίου. Προβλέπεται ότι οι ρυθμιζόμενες τιμές τόσο στο φ/α, όσο και στην ηλεκτρική ενέργεια, θα καταργηθούν, εάν δεν υπάρξει νεότερη εξέλιξη, το 2025.

Ο Π/Πρωθυπουργός κ. António Costa έχει ανακοινώσει ότι τον Σεπτέμβριο η κυβέρνηση θα εγκρίνει νέα δέσμη μέτρων για τη στήριξη του εισοδήματος των νοικοκυριών και της επιχειρηματικής δραστηριότητας από τις επιπτώσεις του πληθωρισμού, τα οποία αναμένεται να ανακοινωθούν μετά τη σύνοδο του έκτακτου Συμβουλίου Υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε., 9^η Σεπτεμβρίου. Μεταξύ αυτών, προβλέπεται να είναι και η αύξηση του ανώτατου ορίου στήριξης των εταιριών με εντατική κατανάλωση φυσικού αερίου από 400.000 ευρώ σε 500.000 ευρώ, ανά εταιρία.

Β. Με την ευκαιρία, υπενθυμίζεται ότι, τη στιγμή αυτή, στην Πορτογαλία, η υδροηλεκτρική ενέργεια είναι ελάχιστη, λόγω ξηρασίας, και αξιοποιείται μόνον όπου υπάρχει αντλησιοταμίευση. Οι ΑΠΕ αποδίδουν ό,τι μπορούν – στην περίπτωση της αιολικής ενέργειας, από εγκατεστημένη ισχύ 5,5 GW, μερικές φορές δεν παράγονται ούτε 150 MW – και, κατά συνέπεια, το σύστημα στηρίζεται στις μονάδες που λειτουργούν με φ/α, γιατί τα δύο εργοστάσια που λειτουργούσαν με εισαγόμενο άνθρακα έχουν κλείσει (στο Sines, το 2020 και στο Pego, το 2021). Με άλλα λόγια, για μία αιχμή εθνικής ημερήσιας κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας 9 έως 10 GW, η εγγυημένη παραγωγή προέρχεται από φυσικό αέριο (4 GW) και από υδροηλεκτρική ενέργεια (3,5 GW, όταν βέβαια, υπάρχουν ύδατα για υδατοπτώσεις), ενώ υπολογίζεται και 0,5 GW από βιομάζα, απόβλητα κ.λπ. Υπολείπεται, δηλαδή, η κάλυψη σημαντικού μέρους των ενεργειακών αναγκών της Πορτογαλίας, η οποία συμπληρώνεται μέσω εισαγωγών από την Ισπανία, ενώ πληθαίνουν οι φωνές που ασκούν κριτική στις κυβερνητικές αποφάσεις διακοπής της λειτουργίας των δύο ανωτέρω θερμοηλεκτρικών εργοστασίων με άνθρακα.