ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ AΡΧΕΙΟΥ
Η επίδραση της επιβολής αμερικανικών κυρώσεων στην Gazprombank στην ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια.
| File Categories: | |
|---|---|
| Χώρα αναφοράς: |
ΒΟΥΛΓΑΡΙΑ |
| Ημερομηνία: | 19/12/2024 |
| Έκδοση: | Γραφείο Ο.Ε.Υ. Σόφιας |
| Κείμενο: | Στις 21.11.τ.ε., το Γραφείο Ελέγχου Ξένων Περιουσιακών Στοιχείων (Office of Foreign Assets Control-OFAC) του Υπουργείου Οικονομικών των Ηνωμένων Πολιτειών επέβαλε νέες κυρώσεις εναντίον της Gazprombank[1][2], προκειμένου να αποτρέψει την πληρωμή του ρωσικού φυσικού αερίου σε ρούβλια. Εάν η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν συμφωνήσει με τις ΗΠΑ μέχρι τις 20.12.τ.ε. να αποτελεί εξαίρεση από τις νέες κυρώσεις, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να σταματήσει η προμήθεια του αερίου προς τις χώρες της και να προκύψουν μεγάλα προβλήματα τροφοδοσίας μέσα στη χειμερινή περίοδο, όπου και υπάρχει αυξημένη ζήτηση φυσικού αερίου για θέρμανση. Υπενθυμίζεται ότι από το 2022 είναι σε ισχύ διάταγμα του Προέδρου της Ρωσίας, κ. Vladimir Putin, για πληρωμή σε ρούβλια, προς τις μη φιλικές χώρες. Συγκεκριμένα, οι ευρωπαίοι αγοραστές πλήρωναν σε ευρώ ή δολάρια στην Gazprombank, η οποία με τη σειρά της τα μετέτρεπε σε ρούβλια και τα απέδιδε στην Gazprom. Ο β/υπηρεσιακός Υπουργός Ενέργειας κ. Vladimir Malinov δήλωσε την Τρίτη 10.12.τ.ε. ότι η Βουλγαρία θα σταματήσει τη διαμετακόμιση ρωσικού φυσικού αερίου μέσω του Balkan Stream, εκτός εάν η Gazprom βρει νέο τρόπο να πληρώσει μετά την επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ. Συγκεκριμένα δήλωσε ότι «Η Bulgartransgaz θα εφαρμόσει στο ακέραιο τη σύμβασή της και δεν θα επιτρέψει τη διαμετακόμιση φυσικού αερίου εάν δεν πληρωθεί», ενώ παράλληλα εξήγησε ότι «Υπάρχει ακόμη χρόνος για την επίλυση του ζητήματος, καθώς προς το παρόν έχουν λάβει χώρα οι απαραίτητες πληρωμές». Μολαταύτα τόνισε ότι εάν το εν λόγω ζήτημα δεν επιλυθεί, ενδέχεται να ενεργοποιηθούν μηχανισμοί επίλυσης διαφορών σύμφωνα με το συμβόλαιο που έχει υπογραφεί μεταξύ Βουλγαρίας και Ρωσίας, με πιθανές κυρώσεις καθυστέρησης. Την τρέχουσα χρονική περίοδο, η τιμή πώλησης του φυσικού αερίου από την «Bulgargas» στους τελικούς καταναλωτές για τον Δεκέμβριο ανέρχεται σε 75.89 λέβα ανά Μεγαβατώρα (χωρίς τέλη και ΦΠΑ), που είναι σημαντικά χαμηλότερη από τον δείκτη TTF[3] και τις τρέχουσες τιμές στις ευρωπαϊκές αγορές. Υπενθυμίζεται ότι η Gazprom έχει δεσμεύσει σχεδόν ολόκληρη τη χωρητικότητα του αγωγού Balkan Stream μέχρι το 2039 και πως ο αγωγός διέρχεται από την Τουρκία, τη Βουλγαρία και τη Σερβία προς την Ουγγαρία. Άξιο αναφοράς αποτελεί επίσης το γεγονός ότι η Βουλγαρία δεν χρησιμοποιεί το αέριο του Balkan Stream, αλλά κερδίζει περισσότερα από 150 εκατομμύρια ευρώ ετησίως από τη διαμετακόμιση. Στις πιο πρόσφατες εξελίξεις του εν λόγω ζητήματος, αναφέρουμε ότι σύμφωνα με ανακοίνωση του Υπουργού Εξωτερικών της Ουγγαρίας, κ. Peter Sijarto στις 13.12.τ.ε., σε προσωπική του ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η Ουγγαρία και η Βουλγαρία βρήκαν μια νομικά και οικονομικά αποδεκτή λύση για να συνεχίσουν τη διαμετακόμιση του ρωσικού φυσικού αερίου μέσω Βουλγαρίας προς την Ουγγαρία, εν μέσω των αμερικανικών κυρώσεων. Κ. Sijarto δήλωσε επίσης ότι και οι δύο πλευρές έχουν βρει μια λύση που δεν υπόκειται σε κυρώσεις, με την Ουγγαρία να πληρώνει για το ρωσικό φυσικό αέριο μέσω της Gazprombank και τη Βουλγαρία να λαμβάνει χρηματοδότηση μέσω της Gazprombank για τη διαμετακόμιση του αερίου. Στο τέλος του έτους λήγει επίσης η ισχύς της ρωσο-ουκρανικής συμφωνίας για διαμετακόμιση φυσικού αερίου μέσω του ουκρανικού εδάφους και η ουκρανική κυβέρνηση δηλώνει, ότι δεν θα υπογράψει την ανανέωσή της[4]. Σε αυτή την περίπτωση, θα παρουσιαστούν σημαντικά προβλήματα στις προμήθειες προς την Σλοβακία, την Αυστρία και την Ουγγαρία. Παράλληλα, από μια τέτοια εξέλιξη θα επωφεληθούν πιθανώς χώρες, όπως η Τουρκία, η Σερβία και η Μολδαβία, που δεν εντάσσονται στις μη φιλικές προς τη Ρωσία χώρες. Υπό το φως των ανωτέρω, άξιο μνείας είναι ότι η Gazprom προμηθεύει τις ευρωπαϊκές χώρες με αγωγούς μέσω Ουκρανίας και Τουρκίας 25 δισ. κυβικά ετησίως. Στην περίπτωση που δεν υπάρξει νέα συμφωνία διαμετακόμισης μέσω της Ουκρανίας, παραμένουν προς διακίνηση μόνο τα 10 δισ. κυβικά μέσω της Τουρκίας, οποία κατευθύνονται προς την Ελλάδα, τη Βόρεια Μακεδονία, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία και την Ουγγαρία. Εν κατακλείδι αναφέρουμε ότι κατά τους πρώτους 10 μήνες του 2024 οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης εισήγαγαν 12,4 εκατομμύρια τόνους ρωσικού LNG. [1] Η Gazprombank είναι μία από τις μεγαλύτερες τράπεζες της Ρωσίας και διαχειρίζεται σχεδόν όλες τις πληρωμές που σχετίζονται με το ρωσικό φυσικό αέριο. Από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, η Ουκρανία έχει ζητήσει από τις ΗΠΑ να επιβάλουν περισσότερες κυρώσεις κατά της τράπεζας, καθώς αποτελεί κρίσιμο διαμεσολαβητή για τις πληρωμές φυσικού αερίου στην Ευρώπη. Οι νέες κυρώσεις που ανακοινώθηκαν από το OFAC αποσκοπούν στην απομόνωση της Gazprombank από το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα, απαγορεύοντας τις συναλλαγές της με Αμερικανούς πολίτες και δεσμεύοντας τα περιουσιακά της στοιχεία στις ΗΠΑ. [2] https://home.treasury.gov/news/press-releases/jy2725 [3]Το TTF (Title Transfer Facility ή Ταμείο Μεταφοράς Τίτλων) είναι ένα σημείο διαπραγμάτευσης/συναλλαγών φυσικού αερίου και παρέχει τη δυνατότητα στους συμμετέχοντες να εμπορεύονται συμβόλαια/ποσότητες φυσικού αερίου. Το TTF αποτελεί το σημείο συναλλαγών φυσικού αερίου με τη μεγαλύτερη χρήση και ρευστότητα στην Ευρώπη και είναι το πλέον χρησιμοποιούμενο στις ευρωπαϊκές χρηματιστηριακές συναλλαγές της αγοράς φυσικού αερίου. Το φυσικό αέριο στο TTF διαπραγματεύεται σε ευρώ ανά μεγαβάτ-ώρα (€/MWh). [4] Στις 16.12.τ.ε., ο Ουκρανός πρωθυπουργός κ. Denisz Smihal δήλωσε ότι η συμφωνία για τη διαμετακόμιση ρωσικού φυσικού αερίου μέσω της χώρας του δεν θα παραταθεί πέραν της 31ης Δεκεμβρίου τ.ε.. Συγκεκριμένα, ύστερα από συνομιλίες με τον Πρωθυπουργό της Σλοβακίας κ. Robert Fico, ο Ουκρανός Πρωθυπουργός ανήρτησε στην πλατφόρμα Telegram ότι η Ουκρανία είναι διατεθειμένη να συζητήσει το ενδεχόμενο διαμετακόμισης φυσικού αερίου από οποιαδήποτε χώρα, εκτός από τη Ρωσία. |
 |
 |
 |
 |
 |
 |