ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ AΡΧΕΙΟΥ

• Ελαιόλαδο και τα κλάσματά του, έστω και εξευγενισμένα, αλλά όχι χημικώς μετασχηματισμένα
• Έρευνες Αγοράς - Κλαδικές Μελέτες

Μετά από μια απογοητευτική εσοδεία το περασμένο έτος με αποτέλεσμα την παραγωγή ελαιολάδου μόνο 140.000 τόνων, η τρέχουσα  συγκομιδή στην Τυνησία φαίνεται να είναι πολλά υποσχόμενη. Οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για μια απόδοση ρεκόρ 350.000 τόνων καθώς προηγήθηκε μια χρονιά με βροχοπτώσεις και ιδανικό κλίμα. 

Η παραγωγή αυτή θα διατηρήσει τη θέση της χώρας ως έναν από τους κορυφαίους παραγωγούς παγκοσμίως και ίσως μάλιστα θα τεθεί στη δεύτερη θέση. Κατά την περίοδο 2014/2015, η Τυνησία ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός μετά την Ισπανία με ρεκόρ παραγωγής 340.000 τόνων ελαιολάδου.

Τα τελευταία χρόνια, η μέση απόδοση της Τυνησίας ανήλθε σε 185.000 τόνους, (καθώς η εσοδεία της ελιάς παρουσιάζει μεγάλη διακύμανση ανά διετία)  ποσότητα που η κυβέρνηση θα ήθελε να αυξήσει τουλάχιστον σε 230.000 τόνους ετησίως. Αλλά κατά την προηγούμενη ελαιοκομική περίοδο (2018-2019), η παραγωγή είχε μειωθεί σε 140.000 τόνους, εκ των οποίων 117.000 τόνοι εξήχθησαν.

Παρά το γεγονός ότι όπως φαίνεται, ο στόχος της αυξημένης παραγωγής στο επίπεδο των 350.000 τόνων ελαιολάδου για εφέτος (2019-2020) επιτυγχάνεται, ο τομέας αντιμετωπίζει μια άνευ προηγουμένου κρίση. Τα ελαιοτριβεία και οι εταιρείες εξαγωγής ελαιολάδου αντιμετωπίζουν μεγάλες οικονομικές δυσκολίες και τα χρέη τους στις τράπεζες έχουν αυξηθεί επικίνδυνα. Οι εξαγωγείς δυσκολεύονται να αγοράσουν τις παραγόμενες ποσότητες ελαιολάδου σε ικανοποιητικές τιμές, καθώς υπάρχει διακύμανση των τιμών στις διεθνείς και τοπικές αγορές. Παράλληλα οι ελαιοκαλλιεργητές αντιμετωπίζουν αυξημένα κόστη παραγωγής τα οποία δεν καλύπτονται από τις προσφερόμενες τιμές αγοράς της παραγωγής τους.

Για την αντιμετώπιση της κρίσης αυτής έχουν αναληφθεί δράσεις από την Τυνησιακή Ένωση Γεωργίας και Αλιείας (UTAP) και τις σχετικές αρμόδιες Αρχές για την οργάνωση ενός εκτελεστικού και εις βάθος προγράμματος με στόχο την επίλυση της κρίσης. Την περασμένη εβδομάδα συνεδρίασε ad hoc ομάδα εργασίας υπό τον Πρόεδρο κ. Kais Saied με συμμετοχή του πρωθυπουργού Youssef Chahed, των προέδρων των γεωργικών και εργοδοτικών οργανώσεων, του διοικητή της κεντρικής τράπεζας της Τύνιδας (BCT) και διαφόρων ενδιαφερομένων του τομέα του ελαιολάδου. Ως αποτέλεσμα συμφωνήθηκε να θεσπιστεί ένα σχέδιο δράσης που θα επικεντρώνεται σε τρεις άξονες: α) την κρατική παρέμβαση για τη δημιουργία ενός αποθέματος ελαιολάδου που θα λειτουργεί προς τη σταθεροποίηση της αγοράς, β) την αύξηση των εξαγωγών και γ) την αύξηση της κατανάλωσής του σε εθνικό επίπεδο.

Επίσης δημιουργήθηκε σχετική ομάδα διαχείρισης κρίσης που απαρτίζεται από εκπροσώπους του Πρωθυπουργού, των Υπουργών Οικονομικών, Γεωργίας, Υδατικών Πόρων και Αλιείας, της Συνομοσπονδίας Βιομηχανίας, Εμπορίου και Χειροτεχνίας της Τυνησίας (UTICA) και της UTAP, καθώς και του Γενικού Διευθυντή του Εθνικού Οργανισμού Ελαιολάδου (ONH) και τους επικεφαλής κοινοβουλευτικών επιτροπών στον τομέα της γεωργίας, της επισιτιστικής ασφάλειας, του εμπορίου και των συναφών υπηρεσιών.

Στην πρώτη της συνεδρίαση στις 27/12, η μονάδα διαχείρισης κρίσης σχετικά με τον τομέα της ελιάς, αποφάσισε, στο τέλος μιας έκτακτης συνάντησης στο Κοινοβούλιο, να καταρτίσει νομοσχέδιο για τη δημιουργία ενός ταμείου στήριξης για τον ελαιοκομικό τομέα. Το προτεινόμενο ταμείο θα προορίζεται για όλους τους εμπλεκόμενους φορείς του τομέα: αγρότες, ελαιοτριβεία, εξαγωγείς και Εθνικό Οργανισμό Ελαιολάδου (Office Νational de l'Ηuile – ΟΝΗ). Το νομοσχέδιο, το οποίο θα είναι έτοιμο σε δύο εβδομάδες, θα καθορίσει τους μηχανισμούς χρηματοδότησης του ταμείου και της κατανομής των πόρων του. Ο προϋπολογισμός του θα είναι περίπου 200 εκ. δηνάρια (65 εκ ευρώ περίπου), εκ των οποίων 100 εκ. δηνάρια κρατικής επιχορήγησης και το υπόλοιπο ποσό υπό μορφή εισφορών από τους ενδιαφερόμενους του τομέα.

Η μονάδα διαχείρισης κρίσης θα εξετάσει τον τρόπο διάθεσης των κεφαλαίων που προορίζονται για το ταμείο ελαιολάδου ώστε να διαδραματίσει το ρόλο του στην αντιμετώπιση της μεγάλης και ίσως πλεονάζουσας παραγωγής ελαιολάδου (αγορά και αποθήκευση). Άλλο θέμα προς αντιμετώπιση είναι η αποθήκευση καθώς οι δυνατότητες των αρμοδίων υπηρεσιών υπολογίζονται σε 100.000 τόνους ελαιολάδου, ενώ η τρέχουσα ελαιοπαραγωγή 2019/2020 θα φτάσει θα φθάσει παραγωγή ρεκόρ ήτοι τους 350 χιλιάδες τόνους. 

Η μονάδα κρίσης, αποφάσισε επίσης να αναθεωρήσει, σε συντονισμό με το Υπουργείο Γεωργίας και την UTAP, την τιμή αναφοράς του ελαιολάδου που ορίζεται σήμερα από τον τυνησιακό οργανισμο ελαιολάδου (Office Νational de l'Ηuile – ΟΝΗ, www.onh.com.tn) σε 5,600 δηνάρια, ώστε ο ελαιοπαραγωγός να μπορεί  να καλύπτει το κόστος παραγωγής του.

Επιπλέον, αποφασίστηκε να εισαχθούν κίνητρα για να ενθαρρύνονται τα τουριστικά εστιατόρια και τα ξενοδοχεία να αγοράσουν ελαιόλαδο για να απορροφήσουν την πλεονάζουσα παραγωγή. Επίσης, η Κεντρική Τράπεζα της Τυνησίας (BCT) θα παρέμβει επίσης για την αναδιάρθρωση των χρεών των 300 ελαιοτριβείων που βρίσκονται σήμερα σε παύση δραστηριότητας, ώστε να μπορέσουν να επιστρέψουν στον κύκλο παραγωγής. Σύμφωνα με τις προβλέψεις του Υπουργείου Γεωργίας, η ετήσια παραγωγή ελαιολάδου θα αυξηθεί τα επόμενα χρόνια. Ο μέσος όρος εκτιμάται σε 250 χιλιάδες τόνους το 2025, 300 χιλιάδες τόνους το 2030 και 400 χιλιάδες τόνους τα επόμενα χρόνια.

Τέλος, σημειώνονται οι προσπάθειες κατάκτησης νέων αγορών, όπως λ.χ. της Βραζιλίας στην αγορά της οποίας έχουν λάβει χώρα προωθητικές ενέργειες και παρατηρήθηκε αύξηση 5,3% κατά τον περασμένο Νοέμβριο σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.