ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ AΡΧΕΙΟΥ

• Οικονομικό Περιβάλλον

          Περαιτέρω μείωση σημείωσε η καθαρή θέση των Άμεσων Ξένων Επενδύσεων (ΑΞΕ) της Κύπρου το 2021, ενώ κυρίαρχος εταίρος για το απόθεμα των εισερχόμενων και εξερχόμενων ΑΞΕ στην Κύπρο το 2021 ήταν η Ρωσία, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η Κεντρική Τράπεζα την Τετάρτη 1.2.23. Συγκεκριμένα, η καθαρή θέση ΑΞΕ το 2021 ανήλθε σε -3 δις. Ευρώ έναντι -1,9 δις Ευρώ το 2020, εξέλιξη που οφείλεται, σύμφωνα με την Κεντρική Τράπεζα της Κύπρου (ΚΤΚ) σε μεγαλύτερη μείωση των εξερχομένων ΑΞΕ έναντι των εισερχομένων.

             Επιπλέον, το απόθεμα των εξερχόμενων ΑΞΕ ανήλθε στα 366 δις Ευρώ το 2021 έναντι 398 δις το 2020. Η εν λόγω μείωση αποδίδεται στη μείωση των μετοχικών τίτλων, με τα χρεωστικά μέσα να καταγράφουν μικρή αύξηση. Το απόθεμα των εισερχόμενων ΑΞΕ ανήλθε σε 375 δις Ευρώ το 2021 έναντι 400 δις το 2020, εξαιτίας κυρίως της μείωσης των μετοχικών τίτλων και σε μικρότερο βαθμό στη μείωση,που καταγράφηκε στα χρεωστικά μέσα, με το 84% των εισερχόμενων ΑΞΕ να αποτελείται από μετοχικούς τίτλους και το 16% από χρεωστικά μέσα.

            Οι καθαρές συναλλαγές ΑΞΕ, το 2021 παρέμειναν αρνητικές. Συγκεκριμένα, οι καθαρές συναλλαγές ΑΞΕ το 2021 άγγιξαν τα -4,4 δις Ευρώ καθώς το επίπεδο των εξερχόμενων συναλλαγών ΑΞΕ που ήταν αρνητικό υπερέβη το επίπεδο των εισερχόμενων συναλλαγών ΑΞΕ που ήταν επίσης αρνητικό.

            Οι εξερχόμενες συναλλαγές ΑΞΕ το 2021 ανήλθαν σε -34,6 δισ. Ευρώ και οι εισερχόμενες συναλλαγές ΑΞΕ το 2021 σε -30,2 δις Ευρώ. Τα καθαρά έσοδα από ΑΞΕ συνέχισαν να είναι αρνητικά το 2021 δηλαδή τα εισοδήματα από εισερχόμενες ΑΞΕ υπερέβησαν τα εισοδήματα από εξερχόμενες ΑΞΕ. Συγκεκριμένα, τα καθαρά έσοδα από ΑΞΕ ανήλθαν σε -1,8 δις Ευρώ το 2021 καταγράφοντας μείωση   (- 1,1 δισ. Ευρώ το 2020).

             Το εισόδημα από τις εξερχόμενες ΑΞΕ ανήλθε σε 20,8 δις Ευρώ το 2021 έναντι 17,9 δις Ευρώ το 2020. Αντίστοιχα, τα εισοδήματα που αναλογούν σε εισερχόμενες ΑΞΕ ανήλθαν σε 22,6 δις Ευρώ το 2021 έναντι 19 δις το 2020. Ομοίως, με τα εισοδήματα από εξερχόμενες ΑΞΕ, η βελτίωση οφείλεται στη αύξηση του εισοδήματος από επανεπενδυθέντα κέρδη, ενώ οι άλλες δύο κατηγορίες κατέγραψαν μικρότερης κλίμακας μειώσεις.

             Από την πιο πάνω ανάλυση προκύπτει ότι, σε σύγκριση με το 2020 η κερδοφορία το 2021 βελτιώθηκε τόσο για τις εξερχόμενες, όσον και για τις εισερχόμενες ΑΞΕ. Ειδικότερα, το ποσοστό απόδοσης το 2021 ήταν 5,7% για τις εξερχόμενες ΑΞΕ και 6% για τις εισερχόμενες ΑΞΕ, ενώ τα αντίστοιχα ποσοστά απόδοσης το 2020 ήταν 4,5% για τις εξερχόμενες ΑΞΕ και 4,8% για τις εισερχόμενες ΑΞΕ.

            Το απόθεμα των εισερχόμενων και εξερχόμενων ΑΞΕ στην Κύπρο, είναι κατανεμημένο σε όλες τις ηπείρους, με την Ευρώπη να είναι ο κυρίαρχος εταίρος. Τα αποθέματα εξερχόμενων ΑΞΕ με προορισμό την Ευρώπη ανήλθαν σε 233 δις Ευρώ το 2021, εκ των οποίων, 125,5 δις Ευρώ με προορισμό τη Ρωσία. Δεύτερη κατατάσσεται η Αμερική, με την αξία της εξερχόμενης επένδυσης να ανέρχεται στα 72,5 δις Ευρώ. Όσον αφορά στη ζώνη του Ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση, το μερίδιο των ΑΞΕ που προορίζονταν στις εν λόγω ομάδες χωρών το 2021 ανήλθε σε 12,4% και 14% αντίστοιχα.

           Οι εισερχόμενες ΑΞΕ προέρχονται κυρίως από την Ευρώπη και λιγότερο από την Αμερική. Πιο συγκεκριμένα, το απόθεμα εισροών ΑΞΕ από την Ευρώπη έφθασε τα 299,3 δις Ευρώ το 2021 εκ των οποίων 120,3 δις Ευρώ από τη Ρωσία. Το εισερχόμενο απόθεμα ΑΞΕ από την Αμερική (τη δεύτερη σημαντικότερη ήπειρο όσον αφορά τις εισερχόμενες ΑΞΕ) διαμορφώθηκε στα 38 δις Ευρώ, ενώ το μη κατανεμημένο ποσό στα 21,7 δις Ευρώ.

            Τέλος, σημειώνεται ότι το μερίδιο του αποθέματος των εισερχόμενων ΑΞΕ από τη Ζώνη του Ευρώ και την Ευρωπαϊκή Ένωση είναι πολύ υψηλότερο από το αντίστοιχο μερίδιο των εξερχόμενων ΑΞΕ το 2021 και αντιπροσωπεύει το 29,2% και το 30,8% αντίστοιχα. Παρόλο που ο αριθμός των χωρών-εταίρων, τόσο για τις εισερχόμενες ΑΞΕ όσον και για τις εξερχόμενες είναι μεγάλος υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση σε μικρό αριθμό χωρών. Συγκεκριμένα, οι 10 πρώτες χώρες του εισερχόμενου και εξερχόμενου αποθέματος ΑΞΕ αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 81% του συνόλου, με τη Ρωσία να είναι στην πρώτη θέση, όπως προανεφέρθη.