1. Γενικά
Ο ΟΣΕΠ ιδρύθηκε το 1992 ως άτυπη πρωτοβουλία και μετεξελίχθηκε σε διεθνή οικονομικό οργανισμό, με έδρα την Κωνσταντινούπολη, την 1.5.1999, με την θέση σε ισχύ του Χάρτη του.
Στον ΟΣΕΠ συμμετέχουν 12 κράτη της ευρύτερης περιοχής του Ευξείνου Πόντου (Αζερμπαϊτζάν, Αλβανία, Αρμενία, Βουλγαρία, Γεωργία, Ελλάδα, Μολδαβία, Ουκρανία, Ρουμανία, Ρωσική Ομοσπονδία, Σερβία και Τουρκία).
Καθεστώς παρατηρητή κατέχουν οι: Αίγυπτος, Αυστρία, Γαλλία, Γερμανία, ΗΠΑ, Ισραήλ, Ιταλία, Κροατία, Λευκορωσία, Πολωνία, Σλοβακία, Τσεχική Δημοκρατία, Τυνησία και Ευρ. Επιτροπή, ενώ καθεστώς «τομεακού εταιρικού διαλόγου» κατέχουν οι: Ηνωμένο Βασίλειο, Ιαπωνία, Ιορδανία, Ιράν, Ν. Κορέα, Μαυροβούνιο, Ουγγαρία και Σλοβενία.
Η Προεδρία του Οργανισμού ασκείται εκ περιτροπής από τα Κ-Μ του ΟΣΕΠ. Η Ελλάδα άσκησε την Προεδρία του Οργανισμού την περίοδο 1.6 έως 31.12.2010. Το τρέχον έτος, την Προεδρία θα ασκήσουν η Σερβία (1.1 έως 30.6.2012) και η Τουρκία (1.7 έως 31.12.2012).
Η Ελλάδα είναι ο κυριώτερος χρηματοδότης του Οργανισμού και των συνδεδεμένων σωμάτων του, η συνεισφορά της δε κατέστη έτι σημαντικότερη μετά την έναρξη λειτουργίας του Ελληνικού Αναπτυξιακού Ταμείου ΟΣΕΠ, την 1.11.2009.
2. Θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας
Ο ΟΣΕΠ λειτουργεί με κανόνες διαδικασίας που προβλέπουν, αναλόγως του θέματος, συγκεκριμένες πλειοψηφίες, αν και καταβάλλεται προσπάθεια οι αποφάσεις του να λαμβάνονται με ομοφωνία.
Ο Οργανισμός διαθέτει αναπτυγμένη δομή που περιλαμβάνει:
(α) την διακυβερνητική συνεργασία, η οποία συντονίζεται από την εκάστοτε Προεδρία και περιλαμβάνει τακτικές και έκτακτες συνόδους του Συμβουλίου Υπουργών Εξωτερικών, συνεδριάσεις της Επιτροπής Υψηλών Αξιωματούχων και συναντήσεις των τομεακών Ομάδων Εργασίας. Η ανωτέρω συνεργασία υποστηρίζεται διοικητικά από την Μόνιμη Διεθνή Γραμματεία του Οργανισμού, με έδρα την Κωνσταντινούπολη.
(β) την διακοινοβουλευτική συνεργασία, με συντονιστικό όργανο την Κοινοβουλευτική Συνέλευση της ΟΣΕΠ, με έδρα την Κωνσταντινούπολη και βασικά όργανα την Γενική Συνέλευση, την Διαρκή Επιτροπή, το Προεδρείο και τις επιμέρους κοινοβουλευτικές επιτροπές.
(γ) την επιχειρηματική συνεργασία, η οποία συντονίζεται από το Επιχειρηματικό Συμβούλιο του ΟΣΕΠ, με έδρα την Κωνσταντινούπολη.
(δ) την Τράπεζα Εμπορίου και Ανάπτυξης του Ευξείνου Πόντου, που αποτελεί τον χρηματοδοτικό μηχανισμό του Οργανισμού, με έδρα την Θεσσαλονίκη.
(ε) την διεπιστημονική συνεργασία, με συντονιστικό όργανο το Διεθνές Κέντρο Μελετών Ευξείνου Πόντου (ΔΙΚΕΜΕΠ), με έδρα την Αθήνα και Έλληνα Γεν. Διευθυντή.
3. Δραστηριότητα
Η διακυβερνητική συνεργασία στο πλαίσιο του Οργανισμού ΟΣΕΠ εστιάζεται κυρίως στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών και επικοινωνιών, του εμπορίου και της οικονομικής αναπτύξεως, των τραπεζικών και χρηματοπιστωτικών θεμάτων, της χρηστής διακυβερνήσεως και θεσμικής ανανεώσεως, της καταπολεμήσεως του οργανωμένου εγκλήματος, της προστασίας του περιβάλλοντος, της γεωργίας, της συνεργασίας στα θέματα υγείας, της συνδρομής σε περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, της έρευνας και τεχνολογίας, της εκπαιδεύσεως, του τουρισμού, του πολιτισμού, της διευκολύνσεως μεταφοράς προϊόντων και της απλοποιήσεως των τελωνειακών διατυπώσεων, της ανταλλαγής στατιστικών στοιχείων, καθώς και της υποστηρίξεως των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Η συνεργασία στους προαναφερθέντες τομείς προωθείται μέσω θεματικών Ομάδων Εργασίας, στις οποίες τα Κ-Μ μετέχουν με εκπροσώπους των αρμοδίων υπηρεσιών ή φορέων τους.
Στην διάθεση του Οργανισμού βρίσκεται το Ταμείο Αναπτύξεως Προγραμμάτων του ΟΣΕΠ, το οποίο βασίζεται στις εθελοντικές συνεισφορές των Κ-Μ, παρέχοντας την δυνατότητα χρηματοδοτήσεως φορέων προερχόμενων από τα Κ-Μ για την εκπόνηση προ-μελετών σκοπιμότητας προγραμμάτων αναπτυξιακού χαρακτήρα.
Από την 1.11.2009, λειτουργεί, επίσης, το Ελληνικό Αναπτυξιακό Ταμείο ΟΣΕΠ, το οποίο χρηματοδοτείται αποκλειστικά από την Ελλάδα. Σκοπός του Ταμείου είναι να αποτελέσει έναν ευέλικτο μηχανισμό υλοποιήσεως προγραμμάτων περιφερειακής αναπτυξιακής συνεργασίας, κινητοποιώντας και πρόσθετους χρηματοδοτικούς πόρους από ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς.
4. Μεγάλα προγράμματα Οργανισμού ΟΣΕΠ
Η ανάπτυξη του Οδικού Δακτυλίου Ευξείνου Πόντου και η επέκταση των Θαλασσίων Διαδρόμων στον Εύξεινο Πόντο, σε εφαρμογή των σχετικών Μνημονίων που υπεγράφησαν, στο πλαίσιο του ΟΣΕΠ, το 2007, αποτελούν δύο φιλόδοξα και αλληλοσυμπληρούμενα προγράμματα, τα οποία μπορούν να συμβάλλουν στην περιφερειακή ανάπτυξη, την εμβάθυνση των σχέσεων Οργανισμού-Ε.Ε. και στην συνεργασία του ΟΣΕΠ με Διεθνείς Χρηματοδοτικούς Οργανισμούς.
5. Σχέσεις ΟΣΕΠ - Ο.Η.Ε.
Στο πλαίσιο εξουσιοδοτήσεως που δόθηκε από τους Αρχηγούς Κρατών και Κυβερνήσεων του ΟΣΕΠ στη Διάσκεψη της Γιάλτας (Ιούνιος 1998), η τότε Ελληνική Προεδρία του Οργανισμού (1.5 έως 30.10.1999) προέβη σε ενέργειες που κατέληξαν στην απόδοση στον ΟΣΕΠ καθεστώτος παρατηρητού στην Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών.
Ο Οργανισμός έχει, επίσης, αναπτύξει συνεργασία με εξειδικευμένους οργανισμούς των Η.Ε. (UN Commission for Europe-UNECE, UN Industrial Development Organization-UNIDO, UN Environment Program-UNEP, UN Food and Agriculture Organization-UN/FAO), ενώ συμμετέχει και στην υλοποίηση του προγράμματος “Black Sea Trade and Investment Promotion Programme” του UN Development Program-UNDP, το οποίο συγχρηματοδοτείται από την Ελλάδα και την Τουρκία.
6. Σχέσεις ΟΣΕΠ - Ε.Ε.
Η Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπό τον τίτλο “Black Sea Synergy-A New Regional Cooperation Initiative”, το 2007, καθώς και η απόδοση του καθεστώτος παρατηρητή στην Ευρ. Επιτροπή, αποτελούν την δικαίωση υπερδεκαετών προσπαθειών για την ανάπτυξη των σχέσεων του Οργανισμού με την Ε.Ε., στις οποίες πρωτοστάτησε η χώρα μας. Η υλοποίηση της «Συνέργειας Ευξείνου Πόντου» επιχειρείται να προωθηθεί συντονισμένα, τόσο εντός της Ε.Ε., όσο και εντός του ΟΣΕΠ από την Βουλγαρία, την Ελλάδα και την Ρουμανία.
Ευκαιρία ανανεώσεως της δυναμικής στις σχέσεις ΟΣΕΠ-Ε.Ε. και καλύτερου συντονισμού των πρωτοβουλιών της δεύτερης στην περιοχή, θα μπορούσε να αποτελέσει η προετοιμασία, από την Ευρ. Επιτροπή, μιας συνολικής «Στρατηγικής για τον Εύξεινο Πόντο», στην κατεύθυνση του σχετικού Ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (20.1.2011). Στο πλαίσιο της εν λόγω Στρατηγικής, σημαντική θέση θα είχε, ως εικός, η τομεακή συνεργασία με τον Οργανισμό ΟΣΕΠ, που αποτελεί τον παλαιότερο, αντιπροσωπευτικότερο και θεσμικά πιο ανεπτυγμένο περιφερειακό Οργανισμό στην περιοχή.
7. Σχέσεις με λοιπούς περιφερειακούς Οργανισμούς και πρωτοβουλίες
Ο Οργανισμός αναπτύσσει συνεργασία με περιφερειακούς Οργανισμούς στην ευρύτερη περιοχή του Ευξείνου Πόντου (Danube Commission, Eurasian Economic Community-EAEC, Central European Initiative-CEI, Adriatic-Ionian Initiative-ΑΙΙ), ενώ, επίσης, προωθεί κοινές δράσεις σε επιμέρους τομείς με εξειδικευμένους Οργανισμούς και πρωτοβουλίες (Black Sea Commission, Energy Charter Secretariat, Intergovernmental Commission TRACECA, Union of Road Transport Association in the BSEC Region-BSEC-URTA, Black Sea Region Association of Shipbuilders and Ship-repairers-BRASS, Black Sea Universities Network-BSUN, Regional Commonwealth in the field of Communications-RCC, International Network for SMEs-INSME, Conference of Peripheral Maritime Regions of Europe-CPMR κλπ.).
8. Αναγνώριση Οργανισμού ΟΣΕΠ ως επίσημου λήπτη αναπτυξιακής βοήθειας
Μετά από σχετικό ελληνικό αίτημα στην Επιτροπή Αναπτυξιακής Βοήθειας (DAC) του ΟΟΣΑ, ο Οργανισμός έχει αναγνωρισθεί ως λήπτης Επίσημης Αναπτυξιακής Βοήθειας (ODA), σε ποσοστό 78% επί των συνολικών εισφορών σε αυτόν, αυξάνοντας τις δυνατότητες χρηματοδοτήσεως των προγραμμάτων του και την ελκυστικότητά του προς τους διεθνείς δωρητές.
Ελληνικό Αναπτυξιακό Ταμείο στον Οργανισμό ΟΣΕΠ
(BSEC-Hellenic Development Fund)
Το Ελληνικό Αναπτυξιακό Ταμείο στον Οργανισμό ΟΣΕΠ έχει ως στόχο να αποτελέσει έναν ευέλικτο μηχανισμό υλοποιήσεως προγραμμάτων περιφερειακής αναπτυξιακής συνεργασίας στους τομείς των μεταφορών, των ανανεώσιμων πηγών ενεργείας, της προστασίας περιβάλλοντος, της επιχειρηματικής συνεργασίας και της προωθήσεως των εμπορικών ανταλλαγών, του τουρισμού και του πολιτισμού. Το Ταμείο χρηματοδοτείται αποκλειστικώς από την Ελλάδα και αιτήσεις χρηματοδοτήσεως από αυτό μπορούν να υποβάλλουν νομικά πρόσωπα, τα οποία είναι εγγεγραμμένα και/ή δραστηριοποιούνται στα Κράτη Μέλη ΟΣΕΠ (Αζερμπαϊτζάν, Αλβανία, Αρμενία, Βουλγαρία, Γεωργία, Ελλάδα, Μολδαβία, Ουκρανία, Ρουμανία, Ρωσία, Σερβία και Τουρκία), καθώς και διεθνείς κυβερνητικοί και μη κυβερνητικοί οργανισμοί.
Η πρώτη πρόσκληση υποβολής προτάσεων για χρηματοδότηση (Φεβρουάριος 2010) αφορούσε στους τομείς των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και της ενεργειακής αποδοτικότητας. Εκ των δεκαεννέα (19) συνολικά προτάσεων χρηματοδοτήσεως που υποβλήθηκαν, εγκρίθηκαν, τελικώς, έξι (6), στις οποίες συμμετείχαν φορείς από 8 Κράτη Μέλη [Αζερμπαϊτζάν, Αλβανία, Βουλγαρία, Ελλάδα (6 φορείς), Μολδαβία, Ρουμανία, Ρωσία και Τουρκία (3 φορείς)], καθώς και το Επιχειρηματικό Συμβούλιο ΟΣΕΠ και το Διεθνές Κέντρο Μελετών Ευξείνου Πόντου (ΔΙΚΕΜΕΠ).
Τα εν λόγω προγράμματα βρίσκονται σε φάση υλοποιήσεως.
Η δεύτερη πρόσκληση υποβολής προτάσεων για χρηματοδότηση αναμένεται να δημοσιευθεί τον Ιούνιο 2012 και θα αφορά στον τομέα διευκολύνσεως του εμπορίου.
Περισσότερες πληροφορίες στον ιστότοπο http://www.bsecprojects.com, καθώς και απευθείας, από τον Διευθυντή του Ελληνικού Αναπτυξιακού Ταμείου ΟΣΕΠ, κ. Κ. Ζαΐμη (τηλ. 00 90 212 2296330, φαξ 00 90 212 3232142, e-mail: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. και Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.).
Αθήνα, Μάιος 2012