ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ AΡΧΕΙΟΥ

• Οικονομική Κατάσταση

Σύμφωνα με στοιχεία του Ομοσπονδιακού Υπουργείου Οικονομικών (Eidgenössisches Finanzdepartement-EFD), ο ομοσπονδιακός προϋπολογισμός έκλεισε, το 2020, με έλλειμμα ρεκόρ -15,8 δισ. CHF, το οποίο οφείλεται αποκλειστικά στην εμφάνιση της πανδημίας και στις προσπάθειες αντιμετώπισης και μετρίασης των επιπτώσεών της. Η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση αναμένει σταδιακή αποκατάσταση και επαναφορά σε ισοσκελισμένους ή πλεονασματικούς προϋπολογισμούς κατά τη περίοδο 2023-2025.

Ο αρχικός προϋπολογισμός προέβλεπε πλεόνασμα +344 εκατ. CHF, άρα πρόκειται για επιδείνωση της αρχικής πρόβλεψης κατά 16,1 δισ. CHF, συνολικά. Αφ’ενός, η οικονομική ύφεση, λόγω των υγειονομικών περιοριστικών μέτρων, οδήγησε σε χαμηλότερα έσοδα από τα αρχικώς προβλεπόμενα (‑3,7 δισ. CHF ή -5,0%) και, αφ’ετέρου, η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση πραγματο­ποίησε υψηλές έκτακτες δαπάνες για να αντισταθμίσει τις οικονομικές επιπτώσεις από την πανδημία (14,7 δισ. CHF)

Σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος, τα έσοδα μειώθηκαν κατά -3,4%, το οποίο αντιστοιχεί περίπου στην τάξη μεγέθους της φετινής μείωσης του ονομαστικού ΑΕΠ (-3,9%). Η μείωση των εσόδων (-2,6 δισ. CHF) οφείλεται κυρίως στην μείωση των  παρακρατούμενων φόρων (-3,1 δισ. CHF), ιδίως επί τόκων και μερισμάτων, καθώς οι επιχειρήσεις, με ιδιαίτερα περιορισμένη την απόδοση των επενδυτικών κεφαλαίων τους, ήταν το 2020 ιδιαίτερα επιφυλακτικές στην πληρωμή μερισμάτων και επαναγορά ιδίων μετοχών. Μειωμένα τα έσοδα και από τις εισπράξεις του ΦΠΑ (-0,4 δισ. CHF) και επί των πετρελαιοειδών (-0,3 δισ. CHF). Την δυσχερή εικόνα μετρίασε η αύξηση των άμεσων ομοσπονδιακών φόρων (+0,9 δισ. CHF), επειδή αφορούσε σε εισοδήματα και κέρδη του 2019.

Οι δαπάνες για την αντιμετώπιση της πανδημίας το 2020 ανήλθαν συνολικά σε 15 δισ. CHF, περίπου το ήμισυ από τα 31 δισ. CHF που διέθεσε αρχικώς η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση για το σκοπό αυτό, μιας και η οικονομική ύφεση αποδείχθηκε στην Ελβετία μικρότερη απ’ότι αναμενόταν. Τα μεγαλύτερα ποσά διατέθηκαν για τη στήριξη της βραχυχρόνιας εργασίας (10,8 δισ. CHF) και των επιχειρήσεων, εργοδοτών και ελεύθερων επαγγελματιών (2,2 δισ. CHF).

Σύμφωνα με τις τρέχουσες εκτιμήσεις, αναμένεται για το 2021 έλλειμμα στον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό περ. 20 δισ. CHF. Αιτία οι νέες έκτακτες δαπάνες για την αντιμετώπιση της πανδημίας ύψους, κατ’εκτίμηση, 17 δισ. CHF. Για τα έτη 2022-2024, η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση αναμένει ισοσκελισμένους έως ελαφρώς πλεονασματικούς προϋπολογισμούς.

Συνεπεία των προαναφερόμενων υψηλών απαιτήσεων χρηματοδότησης των δαπανών για την αντιμετώπιση της πανδημίας το 2020, το καθαρό χρέος αυξήθηκε κατά 15,5 δισ. CHF, αντανακλώντας το συνεπαγόμενο έλλειμμα του προϋπολογισμού. Προκειμένου να καλύψει αυτές τις ανάγκες, η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση αύξησε το δικό της ακαθάριστο χρέος αντλώντας, παράλληλα, από τα διαθέσιμα σε αυτήν ρευστά κεφάλαια και χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία της. Χάρη σε αυτήν τη δυνατότητα άμεσης άντλησης ρευστότητας, η Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση δεν χρειάστηκε να δανειστεί ολόκληρο το αναγκαίο ποσό. Το ακαθάριστο χρέος της αυξήθηκε έτσι, το 2020, μόνο κατά 6,7 δισ. CHF και ανήλθε από 97,0 σε 103,7 δισ. CHF στο τέλος του 2020.

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία για τον ομοσπονδιακό προϋπολογισμό, ένα έλλειμμα πρέπει να ισοσκελιστεί εντός έξι ετών, με το Κοινοβούλιο να έχει τη δυνατότητα να παρατείνει την προθεσμία αυτή. Η απομείωση ενός ελλείμματος μπορεί να επιτευχθεί είτε μέσω εκτάκτων εσόδων είτε μέσω διαρθρωτικών πλεονασμάτων στον προϋπολογισμό. Δεδομένου του φετινού προβλεπόμενου υψηλού ελλείμματος μέχρι το τέλος του 2021, αυτές οι δυνατότητες δεν θα αποδειχθούν επαρκείς και για το λόγο αυτό θα απαιτηθεί, εντός του έτους, σχετική νομοθετική παρέμβαση. Η αναγκαία διαβούλευση έχει προγραμματιστεί να ξεκινήσει το καλοκαίρι του 2021. Ανάλογα με το πώς θα εξελιχθεί η πανδημία, οι ομοσπονδιακές αρχές δεν αποκλείουν, στη χειρότερη περίπτωση, το φετινό έλλειμμα να εκτιναχθεί ακόμη και πάνω από το επίπεδο των 27 δισ. CHF.